1A | 2A | 3B | 4B | 5B | 6B | 7B | 8B | 8B | 8B | 1B | 2B | 3A | 4A | 5A | 6A | 7A | 8A | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
H idrogen |
Sistem
periodic -
Tavla periodica dals elements |
He helium |
||||||||||||||||||||
Li litium |
Be berillium |
|
B bor |
C carbon |
N nitrogen |
O oxigen |
F fluor |
Ne neon |
||||||||||||||
Na natrium |
Mg magnesium |
Al aluminium |
Si silizium |
P fosfor |
S zulper |
Cl clor |
Ar argon |
|||||||||||||||
K calium |
Ca calzium |
Sc scandium |
Ti titan |
V vanadium |
Cr crom |
Mn mangan |
Fe fier |
Co cobalt |
Ni nichel |
Cu arom |
Zn zinc |
Ga gallium |
Ge germanium |
As arsen |
Se selen |
Br brom |
Kr krypton |
|||||
Rb rubidium |
Sr strontium |
I yttrium |
Zr zirconium |
Nb niob |
Mo molibden |
Tc tecnetium |
Ru rutenium |
Rh rodium |
Pd palladi |
Ag argient |
Cd cadmium |
Ga indium |
Sn zin |
Sb antimon |
Te tellur |
I jod |
Xe xenon |
|||||
Cs caesium |
Ba barium |
La lantan |
Hf hafnium |
Ta tantal |
W volfram |
Re renium |
Os osmium |
Ir iridium |
Pt platin |
Au aur |
Hg argient_viv |
Tl tallium |
Pb plum |
Bi bismut |
Po polonium |
At astat |
Rn radon |
|||||
Fr francium |
Ra radium |
Ac actinium |
Rf ruterfordium |
Db dubnium |
Sg seaborgium |
Bh borium |
Hs hassium |
Mt meitnerium |
Ds darmstadtium |
Rg roentgenium |
|
|||||||||||
Ce cer |
Pr praseodym |
Nd neodym |
Pm prometium |
Sm samarium |
Eu europium |
Gd gadolinium |
Tb terbium |
Dy dysprosium |
Ho holmium |
Er erbium |
Tm tulium |
Yb ytterbium |
Lu lutetium |
|||||||||
Th torium |
Pa protactinium |
U uran |
Np neptunium |
Pu plutonium |
Am americium |
Cm curium |
Bk berkelium |
Cf californium |
Es einsteinium |
Fm fermium |
Md mendelevium |
No nobelium |
Lr lawrencium |
* * * * * * * * * * * * * *
Názvy prvků v pěti nářečích ( Rumantsch Grischun je uměle vytvořená spisovná forma jazyka) |
|||||||
Rumantsch Grischun | Sursilvan | Sutsilvan | Surmiran | Puter | Vallader | alternativa | |
Ag | argient | argien | argient | argient | argient | argient | |
Hg | argient_viv | argienviv | argient_viv | argientveiv | argient_viv | argient_viv | |
Al | aluminium | alumini | aluminium | aluminium | aluminium | aluminium | |
Au | aur | aur | or | ôr | or | or | |
Pb | plum | plum | plùn, plùm | plom | plom | plom | |
Cu | arom | irom | arom | arom | aram | arom | ram |
Fe | fier | fier | fier | fier | fier | fier | fer |
Pt | platin | platin | platin | platin | platin | platin |
Rétorománština, také románština, je počtem mluvčích velmi malý jazyk, jímž hovoří 0,8 % obyvatel Švýcarska, především v kantonu Graubünden / Grigioni / Grischun. Je jedním z jeho úředních jazyků (spolu s němčinou a italštinou) a od roku 1999 jedním ze 4 úředních jazyků Švýcarské konfederace, předtím od roku 1938 národní řeč. Jako svůj hlavní jazyk ji v roce 2000 uvedlo 0,5 % obyvatel konfederace, 35 100 mluvčích.
Obyvatelstvo kantonu Graubünden / Grigioni / Grischun podle řečí (2000):
Jazykovědci románštinu, která je jedním z románských jazyků, dělí do 5 hlavních skupin, idiomů: sursilvan, sutsilvan, surmiran, vallader a puter, do kterých shrnují další nářečí. Snahy o utvoření jednotného spisovného jazyka, rumantsch grischun, zatím nevedly k úspěchu.